Yeşil Dünya'nın 10 Yılı

br />
...Ve 2009

İnsan Türü Yok Olmamak İçin Çareler Arıyor

2000 yılının ilk on yılının son yılına damgasını vuran en önemli olay Kopenhag İklim Zirvesi’ydi. Olaylı oturumları, polis şiddetiyle karşılaşan eylemleri, istifaları ve sonuna kadar yaşanan belirsizlikleri ile gerilimli bir havada geçen Zirvede 192 ülkeden temsilciler iklim değişikliğini durdurmak için BM Kyoto İklim Protokolü'nün yerini alacak yeni bir anlaşma sağlamak üzere biraraya geldiler. Ancak gelişmiş ülkelerin karbon dioksit salımlarında yüzde 40 indirime girtmesi yonünde beklenen anlaşma sağlanamadığı gibi, ne karbon dioksit salımlarında ne de G77 ülkeleri ve Afrika Birliği ülkelerinin sera gazı azaltımı ve uyum için bekledikleri 350 milyar dolarlık maddi desteği de alamadılar. Zirvenin en önemli kısmı sivil toplumun artık hükümetlerin kararlarından tatmin olmadığı yolunda sesini yükseltmesiydi. 48 yeni termik sanral planıyla iklim değişikliğini önleme değil destekleyici adımlar atan Türkiye ise Kopenhag Zirvesi’nde açıkladığı 2020 yılına kadar yüzde 11 indirimle bu tavrını sürdürdü.

Ancak Kopenhag Zirvesi’nde yapılan eylem ve protestolar sokaktaki insanın geleceğine nasıl sahip çıkmaya başladığının bir göstergesi sayılabilir.

Zirve aynı zamanda dünyanın ilk iklim orucuna sahne oldu. Climate Justice Fast üyeleri ve Türkiye’den Dr. Uygar Özesmi, “iklim orucu” tutarak iklim değişikliği nedeniyle yaşanan ve gelecekte yaşanacak açlığa dikkat çekmek üzere açlık orucu tuttular. Tüm dünyada binlerce kişi iklim orucuna destek verdi.

GDOların Tehlikeli Yükselişi: Gıdaların genleriyle oynanması ve GDO tarımının ve ürünlerinin dünyaya yayılması aslında son 10 yılın önemli olayları arasında sayılmalı. Ancak Ekim ayında Türkiye’de çıkan GDOlarla ilgili bir yönetmelik, 7 yıldır gündemde olan Biyogüvenlik Yasa Tasarısı’nı ve GDOların saglik riskleri konusunu yeniden gündeme getirdi. Bu kez medya konuyu etraflıca ele aldı ve GDO konusunda 15 gün süren tartışmalar sonucu Taırm Bakanlığı geri adım attı. Ancak yönetmeliğin ömrü uzun olmadı. Danıştay’ın Kasım ayında aldığı yürütmeyi durdurma kararıyla yasa yürürlükten kaldırıldı. Ancak 2 ay yürülükte kalan yönetmelikle ilgili  tartışmalar kamuoyunda GDOlar konusunda ciddi bir farkındalık yarattı. Bazılarına göre yönetmelikle birlikte yapılan tartışmalar kanuoyunun GDOlar konusunda bilgilenmesini sağladı; bazılarıysa bu tartışmaların büyük bir bilgi kirliliğine yol açtığı görüşünde... Aralık ayına gelindiğinde Biyogüvenlik Yasa Tasarısı’nın meclise sunulmasıyla tartışma yeniden alevlendi.

Nükleer santral ihalesi 4. kez iptal edildi: Türkiye’de nükleer planlar 1978’den bu yana tam 3 kez iptal edildi. Ve Ekim ayı sonunda Danıştay’ın yürütmeyi durdurma kararının ardından ihale 4. Kez iptal edildi. Ancak Enerji yeni yılla birlikte süreci yeniden başlatacaklarını açıkladı. Her ne kadar ihale 4 kez iptal edilmiş olsa da nükleer karş¸ıtları ise “henüz rahat bir nefes almak için erken” diyorlar.

Dumansız hava sahası: 19 Temmuz’da başlayan dumansız hava sahası ve kapalı yerlerde sigara iöme yasağı tüm tartışmalara rağmen tüm Türkiye’de başarıyla uygulandı.

En büyük rüzgâr çiftliği: 2009 yılı yenilenebilir enerjiler için bereketli ve yeniliklerle dolu bir yıldı. Dünyanın en büyük açık deniz rüzgâr çiftliği Horns Rev II işletime açıldı. Kuzey Denizi’nde yer alan tesis, elektrik üretmek için 91 adet rüzgâr türbininden oluşuyor. Rüzgâr çiftliği maksimum verimle çalıştığında 200 bin evin elektrik ihtiyacını karşılayabiliyor.

Nehirlerde HES mücadelesi: 2008’de başlayan ancak 2009’a da bütün yoğunluğuyla yansıyan Doğu Karadeniz Bölgesi’nde planlanan HES’lere karşı yerel halkın verdiği mücadele devam ediyor. Yerel halk ve çevre avukatları Rize’nin İkizdere Vadisi’yle birlikte Munzur Vadisi, Fırtına Vadisi ve Çoruh Vadisi için de mücadele veriyor.

Hasankeyf’te son round: Avrupalı Kredi Kuruluşları, Ilısu barajının gereken krediyi alabilmesi için belirlenmiş şartları yerine getirmeden baraj inşaatının başlayamayacağını, başladığı taktirde krediyi derhal geri çekeceklerini belirttiler. Gerekli şartlar yerine gelmedi, kredi kuruluşları da "kredi vermeyeceklerini" açıkladılar. Doğa korumacılar barajın yapılmasıyla sulara gömülecek olan 10 bin yıllık tarihin ve Dicle Nehri’nin biyolojik çeşitliliğinin korunması için mücadeleyi sürüdürüyor.

Bez torbaya ve fileye dönüş: Annelerimizin fileyle pazara çıktığı günleri unutmak üzereydik ki, plastik torbaların yarattığı çevre kirliliği nedeniyle bez torbalara ve filelere geri dönüş başladı. Plastik torba yerine bez torba kampanyaları etksini gösterdi ve dünyanın bazı ülkelerinde plastik torbalar yasaklandı, parayla satılmaya ya da yerine biyoçözünür plastiklerin yanı sıra bez torba ve çok kullanımlık dayanıklı torbalar sunulmaya başlandı. Türkiye’de ilk kez Şişli %100 Ekolojik Pazar’da plastik torba kullanımdan kaldırıldı.