Haydarpaşa ve Tophane İçin Yeni Senaryolar / Banu Olcay

/P>

Haydarpaşa Garı ve Çevresi

Projede, Asya-Avrupa demiryolu tüp geçit bağlantısının Asya ayağını oluşturacak bir gar binası üzerinde çalışıldı ve konstrüktif açıdan detaylandırıldı. Büyük ölçekte çalışılan şehircilik önerisi, bölgenin rekreatif amaçlı kullanımını destekleyici şekilde planlandı. Proje kapsamında Haydarpaşa ve Harem bölgelerinin şu andaki kimliği ve tarihsel gelişimi üzerine bir ön araştırma yapıldı. Proje için seçilen alan, Haydarpaşa garı ve çevresi, Haydarpaşa limanı ve Harem otobüs terminalini kapsıyor. Bu bölgelerin alan kullanımını incelersek, yolcu taşımacılığının Anadolu yakasındaki merkezini, kent içi, yurtiçi ve yurtdışı yük taşımacılığının merkezini ve önemli bir transit geçiş yolunu oluşturduğunu görüyoruz. Uluslararası, şehirlerarası ve kent içi, kara, deniz, demiryolu ulaşımının düğüm noktasını oluşturan bu bölge, işlevinin gereklerini yerine getirememektedir. Şehir açısından önemli stratejik bir nokta olan ve adeta şehre açılan bir kapıyı simgeleyen bu bölge şu andaki kullanımı ile çeşitli sorunlar içermektedir:

• Haydarpaşa Garı, tarihî bir bina oluşu ve Asya demiryollarının başlangıç noktası olması açısından önemli bir konuma sahiptir. Ancak mevcut gar, zamanın gerektirdiği demiryolu konseptine uymamakta ve kapasitesi yetersiz kalmaktadır.

• Haydarpaşa Limanı, şehir içinde ve kapasitesini genişletemeyeceği bir bölgede adeta sıkışıp kalmıştır. Asya’nın Avrupa’ya açıldığı bu önemli bölgede bulunan liman, insan deniz ilişkisini kesen konumdadır.

• Harem Otogarı mevcut gereksinimi karşılayamamaktadır, ayrıca konumu itibarıyla şehir trafiğinde tıkanıklık yaratmaktadır. Bütün bu etkenler göz önüne alındığında bölge, zamanın gerektirdiği işlevsel değişim ve gelişimlere konu olmayı ve yeniden tanımlanmayı beklemektedir.

Planlamada Esas Alınan Hedefler

• Kentin kapısı niteliğindeki bu bölgeye ulaşımın odak noktasını oluşturacak bir çözüm getirilmeli ve önemli bir şehiriçi komünikasyon merkezi olarak kullanım amaçlarını geliştirebilmeli.

• Planlanan gar binası, bütün bu bölgedeki kentsel değişimin başlangıç noktasını oluşturmalı ve kentsel çevresi ile birlikte şehir yaşantısına entegre edilmeli. Ulaşımın simgesi olan bu bina şehre gelenler için, şehirden edinecekleri ilk izlenim olacaktır.

• Mevcut Haydarpaşa gar binası yeni bir işlevle, halkın kullanımına açılabilmeli.

• Liman faaliyetlerinin taşınması ile boşalacak olan bölgeye çeşitli işlevler kazandırılmalı ve halk buraya çekilerek yeşil ve maviyle bütünleşmesine olanak tanınmalıdır. Proje kapsamında istasyon binaları aşağıdaki başlıklar altında incelenmiştir:

• Demiryolu ulaşımının yeniden yapılanması

• Modern istasyon kavramı

• İstasyon binaları ve mimari ilişkisi

• İstasyon ve şehir ilişkisi

• İstasyon binaları ve kullanıcıları