İzmir’in TOKİ Raporu: Nerede, Ne Kadar Zarar Var?

Kamu İhale Kanunu’nda yapılan değişiklik sonrası Başbakanlık Toplu Konut İdaresi’ne (TOKİ) sunulan ayrıcalıklar tartışılmaya devam ediyor. Ege'de Son Söz Gazetesi'nden Fatih Yapar'ın haberine göre, kanun gereği proje bile yapmadan ihaleye çıkma yetkisi bulunan TOKİ’nin birçok yerde karar değiştirdiği, işleri başlattığı firmalar çalışmaya başladıktan sonra gelen iptaller nedeniyle fazla para ödemek zorunda kaldığı tespit edildi. Sayıştay’ın 2012 yılı faaliyetlerini kapsayan raporda konular tek tek yer aldı. Toplam 1.7 milyon TL’lik fazla ödemenin yarısına yakını İzmir’de yapıldı.

İşte o konular

Sayıştaş yaptığı inceleme sonrasında Bornova ve Karaburun’da kurulan şantiye alanlarında fiilen iş yapan firmalara para ödendiğini belirtti. Rapora göre, Bornova İlçesi 40 adet hait, Karaburun İlçesi 12 adet hait inşaatı yapıldı. Denetim sonrasında ise, “Yüklenici firmaya yer teslimi yapılmış olmasına rağmen, Bornova İlçesinde arsa sorunları nedeniyle işe başlanılamamış, Karaburun’da yapılacak haitlerle ilgili olarak ta ilgili kurumdan çalışmalara ara verilmesi yönünde gelen talepler sonucunda işin tasfiye edilerek kesin teminatlar ile yüklenicinin yapmış olduğu diğer masrafların iade edilmesine karar verilmiştir. SGK prim ödemeleri, personel ücretleri maliyetleri, onaylı proje bedelleri, teminat mektubu komisyon ödemeleri, sözleşme damga vergisi, KİK payı, ihale karar pulu gibi nedenlerle 133 bin 753 TL ödeme yapılmıştır” denildi.

Bayraklı'ya vergi dairesi

TOKİ en büyük ödemelerden birisini yine Bayraklı Salhane’de yaptı. Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü’nün hemen yanında bulunan ve vergi dairesi binası yapılması için çalışmalara başlandığı ifade edildi. Raporda, “Yüklenici firmayla 15.3.2010 tarihinde sözleşme imzalanmış ve yer teslimi yapılmış olmasına rağmen, İzmir Büyükşehir Belediyesi Yüksek Yapılar İnceleme Komisyonu tarafından zemin etüdü ile ilgili ilave çalışmaların istenmesi, emsal küçülmesi nedeniyle inşaat alanının azalması sonucunda projelerde revizyon ihtiyacının ortaya çıkması nedenleriyle, işin tasfiye edilerek kesin teminatlar ile yüklenicinin yapmış olduğu diğer masrafların iade edilmesine karar verilmiştir. Şirkete 479 bin 553 TL ödeme yapılmıştır” ifadelerine yer verildi.

Yol eğimi fazla geldi

Yine raporda Çiğli’de yapılması planlanan 80 adet konutun altyapı ve düzenleme inşaatı da yer aldı. Buna göre, “2010 yılında 3 milyon 450 bin TL bedelle ihale edilen işin,  sözleşmesi 12 Aralık 2010’da, yer teslimi ise 3 Ocak 2011’de yapılmıştır. Verilen süre daha sonra uzatılmış ve işin ihale eki avam projesi ve daha sonra hazırlanan uygulama projesinde E yolu olarak belirlenen yolun boyuna eğiminin %46 olarak hesaplandığı, teknik olarak bu eğimde yapılabilir olmadığından yolun ihale kapsamından çıkarılarak mukayeseli hesapta değerlendirilmesine olur verilmiştir” denildi.

Yaklaşık maliyetin üç katı tutar

Öte yandan Uzundere’de yapılan toplu konutlarla ilgili de değerlendirme raporda geniş şekilde yer aldı. Raporda, “Uzundere 2.Bölge 1176 konut inşaatı yaklaşık maliyeti 52 milyon 902 bin 728 TL olarak tespit edilen işin 17.3.2006 tarihinde yapılan ihalesi sonucunda 39 milyon 998 bin 525 TL bedel üzerinden sözleşme imzalanmıştır. Söz konusu iş yüzde 96,14 seviyesinde iken 11.8.2011 tarihinde feshedilmiştir. İkmal ihalesi öncesinde yaklaşık maliyet 10 milyon 565 bin 450 TL olarak hesaplanmış, 24.9.2012 tarihinde yapılan ikmal ihalesi sonucunda 9 milyon 490 bin TL bedel üzerinden sözleşme imzalanmıştır. Yaklaşık maliyetlerin hesaplandığı Mart 2006 ile Eylül 2012 tarihleri arasında ÜFE güncellemesi yapıldığında ilk yaklaşık maliyet 86 milyon 760 bin 474 TL’ye yükselmektedir. Fesih seviyesine göre kalan işlerin yaklaşık maliyetinin 3 milyon 350 bin TL tutara tekabül ettiği görülmesine rağmen yaklaşık maliyetin 3 kat üzerinde bir tutar hesaplanmıştır. Anahtar teslim götürü bedel ihalelerde istekli teklifini işin toplam bedeli üzerinden vermektedir. Bu nedenle anahtar teslim götürü sözleşmelerde, yaklaşık maliyetin çok titiz hazırlanması gerekmektedir.

Geç teslim

Sayıştay TOKİ’nin yaptırdığı projelerin müteahhitler tarafından geç teslim edildiğini de rapora işledi. Buna göre Menemen Asarlık 2. etap 521 konut tesliminde 23 ay, Koyundere 568 konut işinde 56 ay gecikmenin olduğu ifade edildi.