Taksim Meydanı’nda, Çağlayan’dakine Benzer Birşey Yapılmasından Korkuyorum

Yapı-Endüstri Merkezi (YEM) Yönetim Kurulu Başkanı ve Has Mimarlık Kurucu Ortağı Doğan Hasol, bir projenin nasıl gelişeceği ve değişeceğini anlamak için hemen ondan önce yapılmış benzerlerine bakmanın yeterli olacağını kaydederek, "Bu projenin karşılaştırılabileceği en yakın örnek, Çağlayan Meydanı’dır. Çağlayan’da ne yapıldı ise, Taksim Meydanı’na da benzer bir şey yapılmasından korkuyorum" dedi. İstanbul kent gündeminin son haftalardaki en önemli konu başlıklarından olan ve Taksim Meydanı'nın yayalaştırılmasını, Gezi Parkı'nda da Topçu Kışlası'nın yeniden inşasını hedefleyen projeyi değerlendiren Hasol, meydanın altının köstebek yuvasına dönüştürülmesinin ve kaldırılmış bir kışlanın yeniden yapılmasının büyük bir hata olacağı uyarısında bulundu.

Taksim’i, şehircilik ve mimarlık bilgisi üzerinden değerlendirdiğinizde ve kurduğu kentsel/kamusal ilişkiyi göz önüne aldığınızda bir “meydan” olarak nasıl değerlendiriyorsunuz?

Doğan Hasol:Öncelikle şunu belirtmek gerek: Ne Osmanlı’da ne de Türkiye’de meydan geleneği var. Bu nedenle meydanlarımızı bir türlü düzenleyemiyoruz. Taksim Cumhuriyet Meydanı her şeye rağmen, akıllı bir meydandır. Taksim Meydanı’na çıkan yollar aynı noktaya yönelir ve o noktada Cumhuriyet Anıtı konumlanır. Meydana çıkan yolların adları da ilginçtir: biri Cumhuriyet Caddesi, diğeri İstiklal Caddesi… İşte onlar, Cumhuriyet Meydanı’nda buluşurlar ve Taksim, İstanbul’un bir bakıma hala merkezini temsil eder.



Taksim Meydanı’nın halihazır durumunun birtakım sorunlar barındırdığını düşünüyor musunuz? Burada geniş ölçekli bir yenileme gerçekten elzem mi?

DH:Bazı şehirler zaman içerisinde beklenenden hızlı geliştiği için ulaşım ön plana çıkmaya başladı. Öyle ki, her şey adetâ “insan” için değil de taşıtlar ve ulaşım için düşünülür hale geldi. Bizim meydanlarımız da “ulaşımın merkezi” –yani bir tür “terminüs”- halinde... Türkiye’de “meydan” denince, otobüslerin yığıldığı alanlar düşünülüyor. Taksim Meydanı da uzun yıllardır bu şekilde kullanılmaya devam ediyor. Dolayısıyla meydanın düzenlenmesi tabii ki gerekli… Ancak bunun şehircilik, kentsel tasarım ve mimarlık ilkelerine uygun şekilde ve insan faktörünü ön plana alarak yapılması gerekiyor. Şu anda Taksim Meydanı için uygulanmak istenen ve tartışılan proje ise –gördüğümüz, anladığımız kadarıyla- bu anlayışın ışığı altında yapılmışa benzemiyor.