Lütfen Tarayıcı Sürümünüzü Yükseltiniz.

"İlk Düğme Baştan Yanlış İliklendi"

Önemli bir endüstriyel miras ve sit olarak akıbeti çok uzun zamandır tartışma konusu olan, ancak 'yıllardır boş ve atıl kalmış' Haliç Tersaneleri için dillendirilen proje için ihale öncesinde başlayan tepkiler, ihale sonrasında da artarak devam ediyor. Yıllardır Haliç tersaneleri üzerine çalışan Yrd. Doç. Dr. Gül Köksal'a kulak veriyoruz.

"İlk Düğme Baştan Yanlış İliklendi"

Haliç’in endüstriyel mirası anlamında tersaneler bölgesinin önemi ne?

Burası, her ne kadar büyük oranda işlevsizleştirilmiş olsa da, andığımız diğer yerlerde olduğu gibi parçacıl müdahalelerin henüz yapılmadığı; varlığını özgün haliyle sürdüren bir yer. Dolayısıyla Haliç’in bütünlüğüne yönelik bir şeyi buradan kurmak mümkün. Doğru bir şekilde bakılırsa, iki kıyı arasındaki su yolu iletişimi; kültürel, fiziksel, işlevsel hareketlilik sağlanabilir. Bunun dışında tersaneler, çok ciddi bir endüstriyel mirası barındırmakta. Diğer yandan biz üretim alanları üzerinden konuşuyoruz; ama burası, askeri hastane, Divanhane, kışla, Bedreddin Mahallesi başta olmak üzere, bütün alanı bağlıyor. Burası, aynı zamanda tarihi yarımadayı, Galata sürekliliğini, Şişhane üzerinden Taksim’i de birbirine bağlıyor; çok kilit bir noktada. Tersaneye yapılacak her türlü müdahale, İstanbul için çok önemli. Orada olacak dönüşüm, Haliç’in diğer yerlerinde olan değişimden daha stratejik sorunlar, sonuçlar doğuracaktır diyebiliriz.

Türkiye sanayisinin aktörleri ne kadar duyarlı miraslarına karşı?

Bir örnekle anlatayım. Biz Silahtarağa’yı çalışırken fabrikada makineleri olan bazı Alman ve Macar firmaları ile iletişime geçtik. Bize AEG ve Siemens’in bütün arşivini açtılar. Ya da doktoramın bir bölümü için Almanya’da bulundum ve tersane karşılaştırması yapmak üzere Hamburg ve civarındaki limanlara bakıyordum. Onların arşivine gittiğimde, bana fotokopi makinesinin yerini gösterdiler ve orada bıraktılar. Raflarda her şey açık, erişilebilirdi; çok şaşırdığımı hatırlıyorum. Bize dönersek, Deniz Müzesi'nde çoğunluğu Osmanlıca, binlerce belge var; ama bakmak için izin almak bile bir mesai. Tarihe bakma, değerlendirme, belgeye sahip çıkma, onu yayma biçimlerimiz çok farklı. Yani sanayi mirasına yönelik duyarlılık oldukça zayıf.

İhale konusu alanın mevcut durumu nedir?

İhale konusu alan, Camialtı ve Taşkızak Tersanelerine karşılık geliyor. Ancak ihale konusu bölge aynı zamanda koruma alanı; onaylı bir 1/5000 ölçekli Koruma Amaçlı İmar Planı da var. Mülkiyet durumu oldukça karışık; örneğin alanda Çorlulu Ali Paşa Cami var, Vakıflara ait, alanın bir kısmı Maliye Bakanlığı’nın, bir kısmı Denizcilik İşletmeleri’nin tasarrufunda, ayrıca Kıyı Emniyeti de var vs. Ayrıca daha da önemlisi ihale yapıldı, ama henüz ortada bir plan yok.

İhale alanı dışında kalan Haliç Tersanesi ise, 2006 yılında yapılan bir protokolle Denizcilik İşletmeleri tarafından İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne "tersane işlevini sürdürmek koşulu ile" devredildi; alanda çok az çalışanla olsa da, hala gemi bakım-onarımı sürüyor. İhale konusu olan Camialtı Tersanesi ise, donanımları güncel, her an çalışmaya devam edebilir durumdayken, Şubat ayında terk ettirildi. Çalışanları da ya emekli edildi, ya da başka kurumlara nakledildi. Askeri tersane olan Taşkızak ise, daha erken bir protokolle, Tuzla’da alternatif bir yer gösterilmek şartıyla bırakılmıştı; şu an üretim yapılmıyor, lojistik bir merkez olarak faydalanılıyor. Aslında üçü de, istenirse, üretim yapılabilecek durumdalar.

Tersanelerin gerçekten işlevlerini kaybettiğini, zamanlarını doldurduğunu söylemek mümkün mü?  

1993 yazında yüksek lisansımı yazarken, konu hakkında ilk çalışmaya başladığımda, tersanenin işlevini kaybetmeye başladığı gibi bir kabulüm vardı. “Burası önemli, korunmaya değer bir alan, nasıl müdahale edilmeli; işlevini sürdürse ne olur, sürdürmese ne olur” şeklinde düşünüyordum. Ama daha fazla işin içine girince ve tersanecilerle konuştukça; aslında burada korumamız gerekenin üretim değeri olduğunu anladım. Kapatılmaları işlevsel yetersizlikleri nedeni ile değil, tam aksine Türkiye'deki üretim alanlarının 1980'lerden sonra kapatılma/özelleştirilme macerası ile aynı.

TÜMÜNÜ GÖSTERSONRAKİ SAYFA HABERİN DEVAMI:   1  |   2  |   3  |   4
http://www.yapi.com.tr/haberler/ilk-dugme-bastan-yanlis-iliklendi_111372.html

Read Comment Section
İlk Yorumu Siz Yapın
Gönder

Yorumum onaylandığında e-posta ile bildir.

E-posta adresimle bültenlere abone olmak istiyorum

Haber gönderin Hemen haber gönderin

Sosyal Medyada Yapi.com.tr:

Abone Ol Yapı sektöründeki tüm gelişmelerden en önce siz haberdar olmak isterseniz e-bültenimize abone olun.
Bülten arşivine erişmek için tıklayın

REKLAM VERİN

Ajanda
TAMAMI » Bugünkü Etkinlikler BUGÜN:
Herhangi bir etkinlik mevcut değil!