Madencilere 1993 Yapımı Çin Malı Maske mi Verildi?

Madendeki faciadan kurtulan her işçiden aynı cümleyi duymuştuk: ‘‘Maskelerimiz işe yaramadı, 45 dakika idare eder dedikleri maskeler 10 dakikada bitti.’’ İşte bunun nedeni ortaya çıktı. Çünkü maskeler 1993 yılında Çin’de üretilmiş. Yani 21 yıllık. Son kullanma tarihleri çoktan geçmiş. Radikal'den Fatih Yağmur'un haberine göre, modern maskeler 120 dakikaya kadar idare ederken uzmanlara göre bu maskelerin çalışması bile mucize.

Sudan ucuz!

CNN Türk’te dün Manisa’nın Soma ilçesinde 301 işçinin hayatını kaybettiği maden faciası sırasında karbonmonoksit gazından korunmaları için işçilere dağıtılan ancak içerisindeki gazın kısa sürede bittiğinden şikâyet edilen gaz maskelerinin fotoğrafları yayımlandı. Fotoğraflarda gaz maskelerinin Çin yapımı olduğu, son kullanım tarihinin geçtiği görülüyor. Bu maskeleri Çin üzerinden 30 dolara hatta toplu alım yapılması durumunda 17 dolara bile alabilmek mümkün. Amerika’da üretimi yapılan madenci tipi oksijen maskelerinin fiyatı ise 345 dolar. Yani 725 lira civarında. Avrupa ’daki ürünlere bakıldığında da fiyatlar neredeyse Amerika’daki ile aynı: 800 lira ile 1500 arasında değişiyor. Türkiye ’deki fiyatı ise ortalama 700 lira.

‘Çin malı maske korumaz’

Türkiye’de satılan ve Avrupa menşeli maskelerin fiyatları ise 700 lira ile 900 lira arasında değişiyor. Türkiye’de madenlere oksijen maskesi satışı yapan bir firma yetkilisi, Çin malı ürünlerin Türkiye’deki madenlerde kullanıldığını ve 30 dolar civarında fiyatının olduğunu ifade ediyor. Firma yetkilisi, Avrupa standartlarına sahip ürünler olan oksijenli ferdi kurtarıcı maskelerin ise tamamen oksijensiz (Yüzde 0) ortamlarda dahi solunum sağlayan cihazlar olduğunu belirterek, “Koşu bandında 8-10 kilometre hızla koşacak olursanız bu maskeler sizi 30 dakika idare eder. Eğer oturup bekleyerek kullanacak olursanız 75 dakikaya kadar kullanabilirsiniz” diyor.

Çin malı ürünlerin ise hiçbir fayda sağlamadığını sadece psikolojik etkisinin olduğunu belirten firma yetkilisi şunları anlatıyor: “Bu ürünleri için ortamda en az yüzde 17 oranında oksijen olması gerekiyor. Ortamda da maksimum yüzde 1.5 karbonmonoksit olmalı. Yani yüzde 1.5 üzeri karbonmonoksit olduğu ortamlarda bir fayda sağlamaz Soma’da olduğu gibi. Sadece psikolojik bir fayda sağladı o da 5 dakika veya 10 dakika kadar. Adı geçen madende bizim ürünlerimiz de mevcut. Ama keşke tüm işçilerde bu ürünler olsaydı. 6331 sayılı yasada yer alan şartta ‘filtreli ferdi maske kullanılabilir’ (FFK olarak tanımlanan) olarak geçiyor. Bu yüzden bu ürünler satılabiliyor maalesef.”

Somalı madencilerin kullandığı 30 dolarlık (Türkiye fiyatı) maskeler 1993 üretimi ve kullanım ömrü 5 yıl. Maden işçileri, bu maskelerin içerisindeki havanın 45 dakika yerine sadece 10 dakika dayandığını söylüyor. İşçiler, gereksiz yere kapağının açılması durumunda ise maaşlarından 350 lira ceza olarak para kesildiğini ifade ediyor.