Moshie Safdie'ye Göre Mimari Etik
Moshie Safdie, UIA'nın son anahtar konuşmasını yaptı. Mimarlığın etik yönünü vurguladığı konuşmasında, Safdie, mimaride doğrunun ve yanlışın olmadığını, sadece "harika bir özgürlük" hissinin olması gerektiğini vurguladı. Mimarlık için diğer kıstası ise, "içsel yapılabilirlik" olarak adlandırırken, bunu etkin ve kolay , doğal bir gidişatla yapılabilirlik olarak açıkladı. Safdie'ye göre, mimarlık, bina programına, aidiyet hissi ile cevap verebilmeli; "insani bir mimari" yaratılabilmeli.
Safdie, Eisenman'ın konuşmasında bahsettiği "mimari paradigmaların yer değiştirmesi" ne atıfta bulundu. Bununla ilişkili olarak, ölçek değişimini vurguladı; 20'lerin "ideal şehirleri" yoluyla, mega ölçekleri anlattı. Geliştirilen büyük ölçekli sosyal konut projeleri ile ne yapmamız gerektiğini bilmediğimizi söyledi. 1973'de Shanghai, sadece birkaç yüksek binaya sahipken, günümüzdeki değişimini belirterek, değişimin hızına dikkat çekti. Safdie, Octavio Paz'ın "pazar" metaforuna değinerek, günümüzdeki pazarın, fikre, edebiyata ve değere yer vermediğinden bahsetti.
Moshie Safdie, bu paradigmatik ve etik çerçeveyi kurduktan sonra, kendi binalarından örnekler verdi. Southlake Halk Kütüphanesi yoluyla, ölçekle baş etmenin yolunu, okunabilirlik olarak sundu. Doğanın "karışıklık ve düzen" diyalektiğini, Kore Bilim Müzesi tasarımında kullandığı bir metafor olarak irdeledi. Doğa gibi "üretken" bir mimari üzerinde çalışmamız gerektiğini söyledi.
Safdie'nin sunduğu diğer projeler, sembolik, kimlik ve toplumsal hafıza yönleriyle ön plana çıkıyordu. Kudüs'teki "Holocaust" anıtı ve müzesi projesini, Penjab'daki müze projesini bu bağlamda sundu. Safdie'nin bu projelerinde, özellikle doğayı ve doğal ışığı metaforik kullanımı dikkat çekiyordu.
Safdie, konuşmasını, "Holocaust" müzesinde yer alan ve doğaya/ışığa açılan tünel aracılığıyla ifade ettiği geleceğe yönelik umudunun vurgusu ile sonlandırdı. Bu umudun oluşturucusu olarak ise, "huzur" ve "sukunet" ile kavramsallaştırdığı "güzellik" anlayışını gösterdi.
Safdie'nin mimariyi hayatla derinlikli ilişkilendirdiği bu konuşması ile birlikte, UIA Kongresi'nin de getirdiği düşünceler, konuşma bittikten sonra da katılımcıları bir süre yerlerinde bıraktı.
Zehra Tonbul
|
