Herzog & de Meuron'un 25 Yıllık Birikimi Tate Modern'de Sergileniyor

İsviçreli mimarlar Herzog & de Meuron’un 25 yıllık mimarlık birikimini yansıtan sergi, İngiliz Kraliyet Mimarlar Enstitüsü (RIBA) tarafından düzenlenen Mimarlık Haftası etkinlikleriyle eşzamanlı olarak, Londra’daki Tate Modern Sanatlar Müzesi’nde açıldı. Herzog & de Meuron sergisi, açılışından bu yana geçen beş senede Tate Modern’in ev sahipliği yaptığı ilk mimari sergi. Serginin ve aynı zamanda Tate Modern’in ana küratörü Sheena Wagstaff, sergi için hazırlanan broşürün giriş kısmında yer alan metninde sergiyi şu şekilde anlatıyor: “Bu sergi, mimari üretimin yaratıcı süreçlerini kutluyor. Sergi; Jacques Herzog ve Pierre de Meuron ofisinin yaratıcı ekibini, Herzog’un deyimiyle “düşünme sürecinin atık ürünlerini” açığa çıkararak keşfediyor. Bu, farklılığı olan bir mimari şov, burada bitmiş binaların titizlikle üretilmiş maketleri sunulmuyor. Bunun yerine, tıpkı fikirlerin pazar yeri gibi, salona yayılmış olan 35 masada, büyüleyici deneme süreci; kaba mock-up’lar, malzeme örnekleri, çizimler, fotoğraflar, yapı elemanları- yani üretmenin kaba elemanları- aracılığıyla açığa çıkarılıyor. Burada, polistrenden oyulmuş bir model ya da aceleyle yapılmış bir eskiz gibi, problem çözmenin maddesel izleri sergileniyor. Bize, dolambaçlı yolları izleyerek, varyantları ve geri dönüşleri kullanarak, yeni düşünme ve görselleştirme yöntemlerine ulaşarak mimarın hayalgücünü izleme olanağı tanıyor. Herzog & de Meuron için binalarının yüzey dokusuyla ilgili deneysel çalışmalar, her zaman derin bir araştırma ve binalarının ya da şehirsel planlarının yer alacağı karmaşık çevresel ve kültürel bağlama gösterilen iyi ayarlanmış bir duyarlılıkla dengeleniyor. Herzog el üretimi nesneleri “dürüst nesneler” olarak tanımlıyor. Bunların bazıları, Herzog ve de Meuron’un işbirliği içinde çalıştığı, Andreas Gursky, Ai Weiwei, Thomas Ruff, Remy Zaugg, Michael Craig Martin ve Olafur Eliasson gibi sanatçılarla diyalog ve bilgi alışverişinin ürünüdür. Sergiyi 5 sene önce açılan Tate Modern’in görkemli “Turbine Hall”unda sergilemek kaçınılmazdı. Herzog & de Meuron bu elektrik santralinden, halkın modern sanata ve modern mimariye bakışını radikal bir biçimde değiştiren bir bina yarattı. Bu bina, Herzog & de Meuron’un “mimarların yüzleştiği sorunlar güzel sanatlardaki sorunlarla giderek daha da ilgili hale geliyor” önermesinde belirtildiği üzere “artistik ve kavramsal düşünce”ye yer veren “yeni bir mimarlık türü” araştırmasının gösterisi. Mimarların ve sanatçıların dünyayı farklı şekillerde görmek üzerine paralel arzuları düşünüldüğünde, Herzog & de Meuron ekibi tarafından tanımlandığı üzere, rastlantıdan uzak bir şekilde Turbine Hall’un mekansal dinamikleri, Louise Bourgeois’in anıtsal örümceği ve Eliasson’un “The Weather Project” inde yer alan büyük altın güneşin halkın hafızasında binanın fiziksel varlığıyla ilintili hale gelmesi gibi sanatçı işlerine başarıyla kucak açtı. Eleştirmen Rowan Moore’ın söylediği gibi, bu enstallasyonlar mimarinin parçası olmasa da bir bakıma mimarın niyetlerinin gerçekleşmesidir. Herzog & de Meuron’un mimarisi; yeni malzemelerin keşfini, çevresel değerlerin ve binalarının önerilen fonksiyonlarının, ekleme çıkarma ve yalnız bırakma kararlarının özümsenmesini de kapsayan değişik fikirlerin bir karışımıdır. Bu sergiyle gösterilen kavramlaştırma işlemi pek çok yönden en az bitmiş ürün kadar önemlidir. Herzog’un belirttiği gibi “Bitmemişlik fikri mimari için iki yönden ilgilidir: Fiziksel giysi, yaşlanma ve insanların mimariyi kullanışındaki tahmin edilemezlik, değişkenlik biçiminde. Projelerimizin çoğunluğu bitmemişliği tasarıma entegre bir bölüm olarak dahil eder” Sergiyle paralel olarak “Mimarinin Unsurları (Elements of Architecture)” temalı konuşma dizisi de Tate Modern’de gerçekleşti. Bu kapsamda, Herzog & de Meuron’un belirlediği sanatçı ve kültür adamları mimarlığın gerekli unsurları hakkında görüşlerini belirttiler. Bu konuşmaların ilkinde, Jacques Herzog ve Mimarlık Vakfı (the Architecture Foundation) yöneticisi Rowan Moore “Mimarlık Haftası” etkinlikleri kapsamında Tate Modern’in Starr Oditoryumu’nda biraraya geldiler. Sergiyi destekleyici bir başka etkinlik ise projeksiyonlar ve Herzog ve de Meuron’un daha önce verdiği seminerlerin de yer aldığı belgesel gösterimleriydi. Daha önce bu sene başında Hollanda Mimarlık Enstitüsü NAI’de açılan ve Tate Modern için yeniden düzenlenen sergi, müzenin “Turbine Hall”unda 29 Ağustos’a kadar açık kalacak. Derleyen ve fotoğraflar: Sena Özfiliz