Alakır’a HES Bombardımanı

Birgün Gazetesi'nden Doğu Eroğlu'nun haberine göre, 26 kilometresi kurulan HES’ler( Hidroelektrik Santral) yüzünden boruların içine hapsedilmiş olan Alakır Nehri’ne kurulması planlanan Alakır-1 ve Alakır-2 HES projeleri için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı resmi süreçleri başlattı. Alakır Vadisi sakinleri ve yaşam hakkı savunucularının itirazlarına karşın süreç her iki HES projesi için de olumlu sonuçlanırsa, 60 kilometrelik Alakır Nehri’nin 38 kilometrelik kısmı borulara girmiş olacak. Yeni projeler, Bern Anlaşması’na göre koruma altındaki 178 bitki ve hayvan türüne ev sahipliği yapan Alakır Vadisi’ndeki biyoçeşitliliğe de büyük darbe vuracak.

Nehir üzerinde 8 HES

Faaliyette olan 4 adet HES’e, ADO Enerji’nin tasarladığı 3, Dereköy Enerji’ninse 1 yeni projesinin eklenmesiyle, yaklaşık 60 kilometre uzunluğundaki Alakır Nehri üzerinde yer alan HES sayısı 8’e çıkacak. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın bu hafta içerisinde alacağı kararlar ise proje aşamasındaki 4 HES’ten biri olan Alakır-2 projesinin kaderini belirleyecek. Hakkında düzenlenen Çevresel Etki Değerlendirmesi raporu Bakanlığa teslim edilen Alakır-2 HES projesi, 27 Aralık tarihinde görüşlerin bildirilmesi için askıya çıkartıldı. Alakır Vadisi sakinleri internet üzerinde oluşturdukları imza kampanyasıyla, projeye itiraz eden 29 bin 300 yurttaşın dilekçelerini Bakanlığa sunarken, pek çok yerel ve ulusal kurum da Alakır-2 HES’e karşı çıktı. 10 günlük itiraz süresi dolarken, Bakanlık ÇED raporunu bu haliyle kabul ettiği takdirde rapor ÇED İnceleme Değerlendirme Kurulu’na gidecek ve rapor hakkındaki nihai karar verilecek. Alakır-2 ve henüz ÇED Raporu çıkmamış olan Alakır-1 projelerinin Bakanlıktan olumlu yanıt alması halinde, 18 kilometrelik kısmı tünel tipi HES’ler içine alınmış Alakır Nehri’nin 10 kilometrelik kısmı daha tünellerin içerisine hapsedilecek. Alakır-1 ve Alakır-2 HES’lerin devreye girmesi halinde, bu iki HES’ten çıkan nehir suyu, doğrudan Kürce HES içerisine girecek ve Bey Dağları’ndan çıkan Alakır Nehri tam 20 kilometre boyunca yüzeye uğramadan boruların içerisinden akacak. 20 kilometrelik kısmın ardından, nehir bu defa da diğer 5 HES tarafından yeraltına alınacak.

Hedef 'canlılara minimum zarar'

Biyolojik çeşitliliğin korunmasına yönelik Bern Sözleşmesi’ne göre, koruma altında olan 178 türe ev sahipliği yapan Alakır Vadisi’ne HES’lerin vereceği hasar, Alakır-2 HES’e ait ÇED Raporu’nda da yer buldu. Raporda, “Bütün önlemler alınsa ve iyileştirmeler yapılsa bile, kurulacak olan herhangi bir tesisin, ekosisteme ve canlılara olumsuz etkilerde bulunması kaçınılmaz. Esas olan, bu etkilerin kabul edilebilir seviyelere indirgenebilmesidir. Olumsuz etkilerin kabul edilebilir seviyelere indirgenebilmesi için gerekli önlemlerin alınması ve iyileştirme çalışmalarının yapılması gereklidir” ifadeleri yer alırken, alınacak önlemlerden bahsedilmedi.

90 bin hektar alana yayılan Alakır Vadisi’nde nadir bulunan pek çok bitki türü ve nesli tükenme tehdidi altında olan hayvan yaşıyor. Yıllık sıcaklık ortalaması yaklaşık 19 derece, senelik yağış miktarı ise 825 mm olan Kumluca ilçesinin kurak karakteristiğinin, HES’lerle birlikte daha da kuvvetlenecek oluşu bölgedeki doğal yaşamın alacağı darbeyi kuvvetlendirecek.

Faaliyetteki HES’ler: 2 megavat kurulu güce sahip Alakır HES, 5 megavatlık Tocak HES ve 9 megavatlık Kozdere HES, ADO Enerji Grubu’nun Alakır Nehri üzerine kurduğu ve üretime geçmiş enerji projeleri. Nehir üzerinde enerji üretimi yapan diğer tesis ise başka bir firmaya ait olan Kürce HES. 4 yıl süren hukuk savaşında edinilen kazanımlara ve tesislerin mühürlenmesine karşın yeniden faaliyete geçen Kürce HES, 12 megavat kurulu güce sahip. Alakır Nehri’nin 10 kilometresini borulara sokan Kürce HES, METAMAR Madencilik ve Dedegöl Enerji’ye ait.
Proje aşamasındakiler: Alakır Nehri’nde işletme halinde 3 HES projesine sahip olan ADO Enerji’nin nehir üzerinde planladığı 3 proje daha var. ÇED sürecinde sona gelinen Alakır-1 ve Alakır-2 HES projelerinin yanı sıra, proje aşamasındaki Çayağzı HES de ADO Enerji’ye ait. Toplamda 18 MV kurulu güce sahip olan ADO Enerji’nin yeni HES’leri, Alakır Nehri’nin 16 km’lik kısmını borulara sokacak. Alakır Nehri’ni bekleyen bir diğer HES projesi ise Dereköy Enerji’ye ait 4 MV kurulu güce sahip Dereköy HES.